"6.00 uur V.60 ingeschoten op merkpunt 1.
6.07 uur V.91 meldt, dat [iemand daar] vanuit de batterij in Zuidwestelijke richting voorwerpen [heeft] zien dalen, mogelijk parachutisten. Nadien uitwerkingsvuur afgegeven op colonne op weg Noord van Blauwe Kamer, op de fabriek zelve en later naar voren verlegd voor [lees "om"] vluchtende colonne te achtervolgen."
Even later is blijkbaar een tweede eenheid artillerie waargenomen, en intussen gemeld aan de Brigade-Artillerie Commandant [BAC]:
"6.30 uur BAC: Is waarneming mogelijk op artillerie [op kaartpositie] 171,90 - 439,90 ?
6.50 uur AOI [Artillerie-Officier Inlichter. De schakel met de Infanteriecommandant]: Artillerie komt in stelling 100 meter van steenfabriek in vierkant 172 - 440 de fabrieken onder huis en boerderij van Den Dooven.
7.45 uur AOI: Er vallen [van deze batterij ?] projectielen in de buurt van de Watertoren.
7.50 uur rechter batterij geeft uitwerkingsvuur af op steenfabriek [bij] Den Dooven.
7.59 uur Aan V.91 en H.72 [de midden en de rechter batterij]: Op mijn [Cdt I-22 RA] bevel uitwerkingsvuur op artillerie 171,90 - 439,90 breed 200 meter, brisantgranaat met versnelde buis, normale lading, str.[ooien] m.[et] 50 meter [op] 3 afstanden. Coördinaten voor afstand en zijdelingse richting volgt."
De brisantgranaat met versnelde buis werd gebruikt om scherfwerking te veroorzaken op levende doelen. De granaat ontplofte dan in de lucht, de scherven werden verspreid over een groot gebied, vooral in de lengte. Het strooien werd gebruikt om een nog groter gebied te kunnen bestrijken.
Deze eerste actie gaat als volgt verder:
"8.15 uur aan BAC: 1e uitwerkingsvuur [wordt] afgegeven.
8.34 K.72 klaar [vuur afgegeven].
8.38 V.91 klaar [idem].
8.40 uur Uitwerkingsvuur afgegeven.
8.44 uur AOI: Het juist afgegeven vuur ligt 400 à 500 m tekort.
Waargenomen werd [nog] een colonne (vrij) opgesteld in de buurt van Wageningen, ter hoogte van Sluis [waarschijnlijk Sl aan de kop van de Oude Haven]. Getracht werd deze onder vuur te nemen, doch door grote afstand en opkomende mist was waarneming niet meer mogelijk.
Het volgend kaartje geeft mijn reconstructie van de opstellingen en de afgegeven vuren.
We hebben hiermee een patroon van drie [bespannen ?] artillerie-eenheden, die optrekken tussen Wageningen en de Grebbeberg. Dat waren waarschijnlijk de drie batterijen van III/AR 311. De Korpsveterinair maakt namelijk op 13 mei in zijn oorlogsdagboek melding van uitval van 60 paarden bij III/AR 311. Hiervan 40 dood, 20 gewond. Hij plaatst deze gebeurtenis, op grond van een telefoonbericht hierover van de veearts van ID 207, in de nacht van 12 op 13 mei [NIMH Coll 401, Inv Nr 41].
Verder heeft Cdt I-22 RA over deze acties in een uitgebreid verslag onder de titel "Stuk ......vuur" nog het volgende aangetekend [NIMH Coll 409, Inv Nr 513028].
"Nadat de Luitenant Vuurregelingsdienst de nodige gegevens verzameld heeft, bestijgt deze zijn rijwiel en begeeft zich naar de kerktoren te Kesteren. Van 5.40 - 5.45 laat hij V.60 inschieten op de steenfabriek "De Blauwe Kamer". (..) Onmiddellijk daarop werd een uitwerkingsvuur door deze batterij gegeven op een stilstaande vijandelijke colonne op de veerweg, Noord van de steenfabriek. Blijkbaar verontrust door dit vuur, komen nu wagens, paarden en mensen uit dit complex te voorschijn, die blijkbaar in de nacht daar een goed onderkomen hadden gezocht, zodat nog een extra laag op de fabriek wordt afgegeven, waarop het vuur weer naar voren werd verlegd om de vluchtende colonne te achtervolgen. Die was raak. (later hebben wij nog een stuk geschoten automobiel aan de kant van de weg gevonden en o.a. begraven paarden). (..)
Te 6.30 deelt de BAC mede, dat artillerie is gemeld nabij de steenfabriek [doorgehaald, bijgeschreven "boerderij Den Dooven"] Den Dooven en vraagt, of daarop waarneming mogelijk is. Waarop wij ontkennend moeten antwoorden. (..)
Te 6.50 meldt de AOI, dat artillerie in stelling komt 100 m ten N van de steenfabriek [bij] Den Dooven [Dat was de Plasserwaard]. Dat is dus waarschijnlijk dezelfde als ons door de BAC is gemeld. (..)
Te 7.50 laat de vuurregelingsofficier door V.60 een uitwerkingsvuur afgeven op de steenfabriek [bij] Den Dooven, hetwelk om 8.15 werd afgegeven. Te 7.59 geef ik, na verkregen machtiging [Er was toch machtiging voor vuren op plotseling opdoemende "ogenbliks"doelen ?], opdracht aan V.91 en H.72 om een uitwerkingsvuur af te geven op de door de BAC opgegeven artillerie. Dit vuur der beide batterijen werd te 8.40 afgegeven. De waarnemer op de toren speurt alles af naar eventuele lonende doelen. Aan de Westgrens van Wageningen op een weg in de uiterwaard ziet hij wel iets, maar dat is 7 km [van hem] weg en het is niet eenvoudig waar te nemen, omdat in de waarnemingsrichting vóór Wageningen een diep dal ligt. Daar herkent hij plotseling aan het op en neer gaan van paardenhoofden, dat dit een batterij moet zijn. Getracht werd dit doel onder vuur te nemen. Voor V.60 is dat 8.500 m en dus moeten onze slanke [7 Veld] projectielen gebruikt worden. Na enige schoten blijkt echter een opkomende morgennevel het op deze afstand onmogelijk te maken, iets verder waar te nemen. Jammer, zo'n doel hadden wij [ook nog] eens graag "in de poeier" gezet."
Mijn interpretatie is, dat met elk van de drie zojuist beschreven acties van I-22 RA telkens een andere batterij van III/AR 311 onder vuur werd genomen. Deze hadden waarschijnlijk de nacht doorgebracht in een steenfabriek. Resp. Blauwe Kamer, Plasserwaard, en Wolfswaard [De grote steenfabriek Z van het Electrisch gemaal]. Dat de derde batterij ook succesvol onder vuur genomen werd is mogelijk. In elk geval zijn aan de kop van de Oude Haven drie veldgraven van Duitse artilleristen geweest. Zie http://www.grebbeberg.nl/index.php?page=slachtoffers (vierde foto), met bijbehorende tekst na doorklikken op "meer".
Update 24 juli 2010:
Uit een nieuw aangetroffen document blijkt, dat wellicht ook III/AR 207 door I-22 RA onder vuur werd genomen. In elk geval bevond deze afdeling zich ook Z van de Straatweg Wageningen - Rhenen. Zie "AR 207", zaterdag 17 juli 2010.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Reactie