"Even 6 uur wordt vuur 161 gevraagd [De vuurconcentratie in de Oostrand van Wageningen], dit behoort echter niet tot mijn voorbereide vuren [!], al weet ik er wel de ligging van. Ik laat de afdelingspost weten dat wij "passen". Ik weet echter wat anders. Meer naar rechts in de richting van de grijze loods, het veilingsgebouw aan de haven te Wageningen, moet een batterij staan die het ons lastig maakt. Ook in de nacht hebben we daar zien vuren. Trouwens met vrij grote zekerheid hebben we het mondingsvuur gezien van een batterij die we peilen in de richting van het Hotel de Wageningse Berg [!]. De ontbrandingen corresponderen precies met de dan even later in onze omgeving neerkomende projectielen. Een ruwe berekening van geluid, snelheid, en vluchttijd, bevestigt onze veronderstelling, dat deze batterij ongeveer bij het Hotel moet staan en dus buiten ons bereik ligt [Vermoedelijk was dit een batterij van II/AR SS, die in de buurt van de Villawijk stond]. We hebben de peiling doorgegeven aan de Afdelingscommandant. Als die hogerop belandt en ook van andere punten peilingen gegeven worden [Voorwaarde was een, door zo mogelijk drie onafhankelijke waarnemers, "bevestigde" peiling] zal onze legerkorpsartillerie [Met name I-12 RA met de 10 Veld] er wel mede kunnen afrekenen."
Helaas was dat een illusie. De peiling werd blijkbaar onvoldoende bevestigd. Nierstrasz ["De Strijd", III/3, p. 441] zegt hiervan:
"Doeltreffende artilleriebestrijding kon door onvoldoende gegevens [!] niet plaats hebben, en bovendien stond, zoals reeds medegedeeld, I-12 RA onjuist georiënteerd".
Volgens Nierstrasz stond I-12 RA namelijk tever naar het N gericht, meer op het vak van II Div. Die stelling is aanvechtbaar, omdat door I-12 RA toch ook een storend vuur bij Pompstation werd afgegeven.
Terug naar het verslag van Ballot, over de acties van III-8RA.
"Deze [batterij] bij de grijze loods ligt wel in ons bereik, en na bekomen machtiging nemen we de vermoedelijke opstelplaats, uitgaande van vuur 105 onder vuur."
Later op de dag werd nog een vuur op ongeveer dezelfde plaats afgegeven:
"Het is bij tienen of wat later. (..) Carbin [Volgens de Kaderlijst van 8 RA Elt L.W.C. Carbin, Batterijofficier van 3-III-8 RA] leidt nog een vuur op een artillerieopstelling even links van de drukkerij (Vada) die daar aan de rand van het stadje (Wageningen) staat, met de middenbatterij."
Vreemd is, dat in dit verslag een vuur afgegeven om ongeveer dezelfde tijd op Duitse artillerie bij Bornse Steeg ontbreekt. Dit vuur staat genoteerd in het Gevechtsbericht van 8 RA [NIMH Coll 409, Inv Nr 511002] zonder nadere details. Nierstrasz [a.w., p. 448] geeft het volgende aan:
"Te 10.20 vuurde de rechter batterij op een fabriekscomplex [!] ten W van Wageningen, terwijl te 10.30 de midden batterij het vuur opende op een batterij op de Bornse Steeg ten ZW van Bennekom, die door een waarnemingspost was ontdekt. Dit is het laatste vuur geweest, dat III-8 RA heeft afgegeven."
Nierstrasz noteert dit vuur, als afgegeven door 3-III-8 RA [a.w., Schets/Kaart C13]. Het vuur op de "fabriek" (drukkerij Vada) als afgegeven door 1-III-8 RA. Elt Vuurregelingsdienst U.H. Meyer, Staf III-8 RA, heeft inderdaad opgetekend, dat het vuur op de "fabriek" door de rechter, en het vuur op de artillerie nabij de Bornse Steeg door de middenbatterij, werd afgegeven [NIMH Coll 409, Inv Nr 511017].
De vijandelijke artillerie zou gemeld zijn door wp Groene Bank [!]. Die post was volgens Nierstrasz allang ontruimd. Later kwam er volgens Meyer een bevestiging van de Divisie Artillerie Commandant (DAC), dat er ter plaatse inderdaad vijandelijke artillerie in actie was gekomen.
Dat roept nog twee vragen op. (1) Waar stond het Duitse geschut ongeveer ? (2) Welke eenheid kan dat geweest zijn ?
Nierstrasz [a.w., Schets/Kaart C13] heeft dit vuur ingetekend op coördinaten 33,3 - 69,7 volgens de oude TK. Dat komt overeen met ongeveer 173,7 - 444,3 in coördinaten van de tegenwoordige TK. Op een plek pal O van de Bornse Steeg. Ongeveer halverwege tussen de Kielkamperweg en de Droevendaalse Steeg.
Meyer tekende aan, dat om 10.34 ook door K.19 (Cdt 19 RI) vijandelijke artillerie werd waargenomen. Oost van Kruiponder, aan de Rijnsteeg of Slagsteeg. In de lijn van het kruispunt Friese Steeg - Weteringsteeg (ongeveer 1 km NO van Achterberg) naar Rogvorst (vt 33 - 69 oude TK, ongeveer vt 174 - 444 nieuwe TK). Gemeld werd, dat het om "vrij zware" artillerie ging, en dat het vuren "duidelijk zichtbaar" was. De naam "Rogvorst" zal "Roghorst" moeten zijn.
Uitgezet op een zwart-wit-rood kaart van 1939 (zichtlijn is de zwarte streepjeslijn), levert dit een plaats wat zuidelijker, maar verder west op (de twee oranje ovalen), dan die ingetekend op het kaartje van Nierstrasz (zwart ovaal). Hemelsbreed niet meer dan 1 - 2 km ZW van Bennekom. Zie het volgend kaartfragment.
Als het inderdaad om (vrij) zware artillerie ging, kan worden gedacht aan een batterij van IV/AR 256. Want II/AR SS stond bij de Villawijk, III/AR 311 West van Wageningen, en s Art Abt 735 waarschijnlijk in de Bosrand bij Dorskamp. De locatie van III/AR 207 is het moeilijkst in te schatten. Vermoedelijk stond ook deze afdeling wel in voorste lijn. Maar dan (pal ?) N van Wageningen, in de buurt van het Rode Dorp. De inundatie tussen Veenendaal en Wageningen beperkte de opstelruimte flink. Wel zou nog een plaats bij de NO-hoek van het Nieuwe Kanaal (kruising Slagsteeg - Ooststeeg) denkbaar zijn.
Het kaartje toont goed aan, dat de afstand blijkbaar (in dit terrein) veel moeilijker in te schatten was, dan de richting.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Reactie