Fase 2. Een verdiepingsslag

Nog altijd vormt de Groene Serie een waardevolle studie over de strijd in mei 1940. Hiermee wordt de reeks publicaties "De Strijd op Nederlands grondgebied tijdens de Wereldoorlog II" bedoeld.
Voor een overzicht van de gebeurtenissen bij de Grebbeberg zijn vooral van belang Hoofddeel III/Deel 1 (Inleiding en Algemeen Overzicht), en Hoofddeel III/Deel 3 (De operatiën van het Veldleger).
Publikatie kwam tot stand onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Oorlog, Hoofdkwartier van de Chef van de Generale Staf. Het onderzoek werd uitgevoerd door de Krijgsgeschiedkundige Afdeling van die Staf. Redacteuren waren met name Lkol der Artillerie b.d. F.A.J. de Klerck, en later ook Genmaj b.d. V.E. Nierstrasz.

In die krijgshistorische publikatie werd naar verhouding weinig aandacht besteed aan het optreden van de artillerie.
Er wordt zeker wel bruikbare informatie verstrekt over de opmars en samenstelling van X AK, in het inleidend deel [III/1, p. 209-228]. Ook wordt nog aandacht gegeven aan het gebruik van de Nederlandse artillerie aan het Grebbefront, in het deel over de Operatiën van het Veldleger [III/3, p. 205-207, 341-347, 438-452].

Duidelijk is, dat die studie toen (begrijpelijk) vooral naar het Nederlands militair optreden keek. Daarbij zeker geen helder beeld geeft van ingezette Duitse artillerie-eenheden. Nog minder van de plaatsen van geschutsstellingen.
Op zich wel begrijpelijk (gezien de omvang die het werk toch al had), is niet alle informatie gebruikt, werden belangrijke aannames niet in de boekwerken zelf getoetst, en zijn conclusies meestal niet toegelicht.

Dit alles maakt een verdiepingsslag noodzakelijk. Want nadere gegevens zijn er wel. Al zijn die vaak onvolledig, onduidelijk, of zelfs tegenstrijdig. Er zijn ook vragen over de juistheid van het daarmee opgeroepen beeld.
Inbreng van derden (ook als men zich zelf misschien niet deskundig genoeg acht) wordt door mij zeer op prijs gesteld. Alleen in open uitwisseling kan iets leven en groeien. Dat is de bedoeling van deze blog.
Om inbreng te kunnen krijgen, moeten overwegingen en conclusies dan nog helder zijn. D.w.z. ook (zoveel dat kan), voor niet-ingewijden in deze materie te volgen.

Een belangrijk eigen toetsingskader geeft mijn tabel onder de label "Plaatsen". Zie de aflevering van dinsdag 26 mei. Dit schema zal zo nodig worden aangepast.

Om verder te komen, zijn werkhypothesen nodig. Een rijtje aannames, of voorlopige conclusies. Ook dat lijstje zal zo nodig worden aangepast.

Mijn voorlopige conclusies zijn:

1) Bij de strijd om de Voorposten (11 mei) werden de vooruitgezonden (delen van) vier afdelingen ingezet. Dat waren drie gemotoriseerde afdelingen (II/AR SS, 10,11/AR 256, 1,2 s Art Abt 735). Hiernaast één bespannen afdeling (III/AR 207). Deze batterijen stonden toen nog in Renkum. Mogelijk werd één Mörser-batterij toen elders ingezet (niet voor ID 207).
2) Voor de Inbraak in de hoofdweerstandslijn (12 mei) werd het geschut naar het W verplaatst, dichterbij de gevechtszone. De batterijen gingen naar Wageningse Berg en De Eng. ID 207 beschikte toen over twee Mörser- batterijen. Er werd nog een bespannen afdeling aangetrokken naar Wageningen (III/AR 311).
3) Voor de Doorbraak naar Rhenen werden enkele batterijen verder naar het W verplaatst. III/AR 311 kwam daarbij W van Wageningen te staan, als directe steun aan IR 322. II/AR SS bleef in de oude stelling.
4) Een dag later ging ook II/AR SS naar voren, als directe steun aan SS "DF".
5) De afdeling II/AR 207 is bij Wageningen niet ingezet.

Een laatste stap, is toetsen op samenhang. Hoofdvragen zijn dan:

> Is het punt niet in strijd met gezaghebbende bronnen, andere gegevens, eigen aannames, of voorlopige conclusies ?
> Als dat zo is, moet het punt dan worden verworpen, of aangepast ?
> Of zou juist de aanname of conclusie geschrapt, of veranderd moeten worden ?

De vijf voorgaande conclusies worden uitgewerkt en toegelicht in enkele detailstudies. Ze zullen, zo nodig, daar worden aangepast.