Dat is vast te stellen met een puur technische berekening, uitgaand van dracht en doelen. De Mörsers hadden een dracht van 16,7 km [Böhm c.s., a.w., p. 126]. En men zal graag in de veilige zone gebleven zijn, buiten bereik van ons geschut. Dat stond op 13 mei bij en achter Rhenen. 4-I-12 RA (achterbatterij 10 Veld in de Plantage Willem III) bij coördinaat 164,8 -444,1, 3-I-12 RA (rechter batterij 10 Veld bij de Dikkenberg) bij 166,8 - 445,1. Als we hierbij ongeveer 14 km optellen, lag de veilige zone theoretisch achter Heelsum. Vergelijk de volgende schetskaart. Voor een vergroting doorklikken op het kaartje.
Deze berekening pleit voor een opstelling op de posities, aangegeven op het voorgaande kaartje. Maar er spelen nog andere factoren een belangrijke rol bij de stellingkeuze. Eisen zijn:
* Voldoende opstelruimte
* Gedekt tegen vijandelijke grond- en luchtwaarneming
* In de nabijheid van goede wegen
* Gedekte aanvoermogelijkheid van munitie
* Vlakke en stevige bodem
* Alle te verwachten vuuropdrachten vanaf deze plaats uitvoerbaar
De eerste vijf factoren zijn in dit verband niet van belang, voor de keuze tussen Heelsum en Bosrand. De laatste wel. Want één van de aangegeven doelen was De Groep, waar 100 schoten op "bunker" G-20 (?) werden afgegeven [BA-MA, RH 24-10/46, S. 27]. Dat doel lag (vermoedelijk) vanuit de aangegegeven stellingen op ongeveer 19,5 km afstand. Dan zou dus een stelling ruim 3 km meer W ingenomen moeten zijn. Er zijn trouwens goede redenen om een plaats nog dichterbij in te schatten:
* De spreiding van de Mörsers, werd na 8 km te groot voor beschietingen van kleine doelen [Witzel, a.w., p. 77]
* Er zal om kosten en geschut te sparen, bij voorkeur op kleinere afstanden dan maximale dracht geschoten zijn
In hoeverre de laatste twee punten de stellingkeuze mede bepaald hebben, valt moeilijk in te schatten. Maar we kunnen er veilig vanuit gaan, dat een stelling gemiddeld 10 - 13 km van de voornaamste doelen de voorkeur had. Vanuit Rhenen gerekend, levert dat een plaats tussen x-coördinaten 177 en 180 op. Dat sluit een stelling tussen Heelsum en Wolfheze vrijwel uit. Vrijwel, want dit soort berekeningen zijn niet op een km nauwkeurig te maken.
De laatste berekening kan worden vertaald naar een plaats tussen Dorskamp en Heelsum. Daarmee komt een opstelling in de Bosrand toch weer in het vizier.
Het zou geweldig zijn, als hiervoor nog aanvullend bewijsmateriaal opgespoord werd.
In elk geval bevestigt deze theoretische exercitie, dat het Duits kaartmateriaal zo zijn gebreken had.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Reactie